Όλοι οι άνθρωποι είναι εφοδιασμένοι με μια κεντρική συνείδηση, χωρίς αυτήν θα βρισκόμασταν στο επίπεδο της αμοιβάδας, είναι αυτή που μας καθορίζει σαν ανθρώπινα όντα. Βάση αυτής επιλέγουμε, αισθανόμαστε, βιώνουμε και αξιολογούμε τον κόσμο. Αυτό το βασικό μας πρόγραμμα μπορούμε να το ονομάσουμε ενυπάρχουσα συνείδηση.

Ένα χαρακτηριστικό φαινόμενο της ενυπάρχουσας συνείδησης είναι, ο έντονος συγκινησιακός της χαρακτήρας, που μας εμποδίζει εξαιτίας των αισθημάτων και των συγκινήσεων που μας κατακλύζουν, να ζήσουμε νέες καταστάσεις και πράγματα.

Υπάρχει όμως και μια άλλη συνείδηση θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε , όπως ο Sartre, “αναστοχαστική”. Αυτή η συνείδηση έχει κυρίως γνωστικό χαρακτήρα η οποία μας επιτρέπει να καταλαβαίνουμε, να αναγνωρίζουμε και να αναλύουμε με μεγαλύτερη διαύγεια και βάθος της εσωτερικές μας καταστάσεις.

Αυτός είναι, ένας από τους βασικούς στόχους της ψυχοθεραπείας, η ενεργοποίηση της αναστοχαστικής συνείδησης. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι πολλοί λίγοι άνθρωποι, ζούνε με την παρουσία, της αναστοχαστικής συνείδησης.

Ένα από τα λάθη που εκπορεύονται από την μη ύπαρξη της, είναι να πιστεύουμε πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, είναι οργανικής φύσης ενώ είναι συγκρούσεις του εσωτερικού μας εαυτού.

Υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ κάποιου που στοχεύει στην ευτυχία και κάποιου που στοχεύει στο να ζει μια καλή και γεμάτη νόημα ζωή. Αν κάποιος αναζητά την ευτυχία, το μόνο που χρειάζεται είναι να ζει τη στιγμή στο παρών. Αν κάποιος όμως αναζητά το νόημα των ονείρων του, των συμπεριφορών του και γενικότερα των εμπειριών που ζει, τότε οφείλει να συναντήσει το παρελθόν του, όσο επώδυνο και αν είναι και να ζήσει για το μέλλον όσο ρευστό και αν είναι. Ο άνθρωπος είναι μια χρονικότητα και αν θέλει πραγματικά να εξελιχθεί πρέπει να νοηματοδοτήσει τα συναισθήματα που αρνείται ή διαστρεβλώνει από το παρελθόν του για να αποφύγει κάποια τιμωρία. Ακόμη χρειάζεται να προβάλει τον εαυτό του στο μέλλον, μέσα από τις επιθυμίες που αφήνει ανεκπλήρωτες ή δεν τις έχει σχηματίσει ακόμη.